Tak więc istnieje zarówno twórcze czytanie, jak i twórcze pisanie.
- Raiph Waldo Emerson, 1837
Jestem jak rzep; przyczepię się.
- William Szekspir, 1604
Oba powyższe cytaty określają wszystko to, co powinieneś uznać, by skutecznie przyswajać wiedzę: być aktywnym i twórczym odbiorcą informacji i mieć pewność, że owa wiedza z tobą pozostanie! Jak to ze sobą 23423j97x pogodzić?
Tak naprawdę nie jest to zbyt trudne. Jak wszystko w życiu wymaga jedynie nieco pracy - inteligentnej, dobrze zaplanowanej, celowej. Poniżej o tym, jak to zrobić.
Zapoznaj się z podręcznikiem
Wierz lub nie, ale dokładnie przemyśleliśmy organizację i strukturę każdego rozdziału. Istnieje powód, dla którego zagadnienia pojawiają się w taki, a nie inny sposób. Chcemy mianowicie, byś przyswoił sobie ten materiał tak dalece, jak to tylko możliwe. A oto garść wskazówek, na co zwrócić uwagę w poszczególnych rozdziałach:
. Ważne definicje czy kluczowe terminy są zapisane pogrubionym drukiem, by były łatwo widoczne. Definicje podajemy w tekście, a także powtarzamy na marginesie. Ma ci to pomóc, jeśli zapomniałeś znaczenia danego terminu. Owe definicje z marginesu dają się szybko odszukać. Możesz je także znaleźć w słowniku na końcu książki.
. Upewnij się, iż zwróciłeś uwagę na nagłówki rozdziałów i podtytuły (pogrubione). Czytając, ludzie mają tendencję najpierw do pobieżnego przeglądu jedynie nagłówków, bez rzeczywistego zapoznania się z nimi. To właśnie jest powodem zakłopotania, jakie odczuwasz, gdy po przeczytaniu kilku bieżących stron nie bardzo rozumiesz, o co tu chodzi. Nagłówki są szkieletem, który utrzymuje rozdział w całości. Łączą się one wzajemnie, tworząc kręgosłup. Gdybyś się poczuł zagubiony, wróć do poprzedniego nagłówka i jeszcze wcześniejszych - dostarczy to "panoramicznego obrazu" tego, do czego zmierza dany rozdział. Pomoże ci także zobaczyć związki w obrębie prezentowanego materiału.
. Podsumowanie na końcu każdego rozdziału jest zwięzłą, skrótową formą prezentacji materiału w nim zawartego z terminami kluczowymi podanymi pogrubionym drukiem. Powinieneś to przeczytać i upewnić się, że nie potykasz się o "niespodzianki". Jeśli w podsumowaniu jest coś, co nie rodzi odpowiedniego odzewu, wróć do rozdziału i przeczytaj
tę część powtórnie. Najważniejsze to pamiętać, iż podsumowanie celowo jest krótkie. Całość materiału powinna być dla ciebie zrozumiała. Wykorzystaj podsumowanie jako pomoc przed egzaminem. Gdy je przeczytasz, wszystko winno być swojskie i pozostawiać cudowne odczucie, że wiesz więcej, niż ono zawiera. Oznacza to, że jesteś gotowy przystąpić do egzaminu.
. Na końcu każdego rozdziału wymieniamy książki lub artykuły dotyczące danego zagadnienia. Uważamy je za szczególnie godne polecenia. Są one wspaniałymi źródłami dla wszelkich prac, które będziesz pisał w trakcie zajęć. Jest to pierwsze miejsce, od którego należy rozpocząć poszukiwania bibliograficzne pozycji odpowiadających przedmiotowi twej
pracy. Jak zwykle przy poszukiwaniach literatury odkrywamy kolejne źródła. Udanego polowania!
Nie daj się zwieść pozornej oczywistości tekstu
Ponieważ psychologia społeczna zajmuje się codziennym życiem, może cię uśpić przekonanie, iż wszystko jest tu zdroworozsądkowe, a więc i łatwe. Nie daj się zwieść pozorom. Materiał jest bardziej skomplikowany, niż by się mogło wydawać. Dlatego pragniemy podkreślić, iż najlepszym sposobem opanowania tego materiału jest aktywne podjęcie tematu. Nie możesz oczekiwać, iż po prostu przeczytasz jakiś rozdział, a wiedza
w nim zawarta z tobą pozostanie. Musisz się przezeń przedrzeć, mocować z jego treścią, łączyć go z innym na swój własny sposób, zadawać pytania i myśleć o nim. Aktywna praca powoduje, iż lepiej zapamiętujemy; dzieje się to wówczas samo z siebie. Dobrze jest założyć, iż ktoś zamierza później zapytać o to, co zostało zapamiętane. Chcesz zapamiętać, to uczyń, co tylko możesz, by zrobić to już teraz. A oto niektóre techniki w tym pomocne:
. Zaznajamiając się - zaznaczaj! Stosuj żółty znacznik! Szalej, pisz na marginesach! Dorysuj wąsy na fotografii Williama Jamesa (tak naprawdę, to on już je ma). Innymi słowy, stwórz swoją własną książkę. Jeśli podkreślasz, rozjaśniasz, otaczasz kółkiem lub rysujesz małe hieroglify obok istotnych elementów, to zapamiętasz je lepiej. Zdając egzaminy, nieraz przypominamy sobie nie tylko stronę podręcznika, na której dana treść była prezentowana, ale i małe zakrętasy czy gwiazdki narysowane na marginesach. Bywają więc bardzo pomocne.
. Czytaj rozdział podręcznika, nim znajdzie on zastosowanie podczas zajęć, a nie później. W ten sposób wyniesiesz z nich więcej, ponieważ rozszerzą twą wiedzę o nowy materiał. Dostarczy ci to zarówno owego "panoramicznego obrazu", jak i wielu szczegółów. Wykład wzbogaci posiadaną już informację i pomoże ci zebrać wszystko razem. Jeśli tego nie
uczynisz, to możesz nie zrozumieć niektórych wątków w toku wykładu bądź nie uznać ich za ważne.
. Zapoznawaj się także regularnie z notatkami czynionymi podczas wykładów, a nie dopiero dzień przed egzaminem. Jedynie regularne czytanie pozwoli ci stwierdzić, czy zapamiętujesz i rozumiesz materiał na poziomie, którego oczekuje od ciebie wykładowca. Jeśli dotrzesz do czegoś, czego w swoich notatkach nie rozumiesz, poproś o wyjaśnienie. Nieporozumienie dziś małe może się stać wielkim w miarę, jak postępują zajęcia. Jeśli naprawdę nie zrozumiesz wcześniejszego wątku, to napotkasz kłopoty z bardziej złożoną informacją, która pojawi się później. Rozwiązuj problemy wtedy, gdy są małe.
. A oto dobry sposób na zapoznawanie się z materiałem: opisz trudną koncepcję lub badanie (albo opowiedz je sobie na głos) swymi własnymi słowami, bez zaglądania do książki lub notatek. Czy potrafisz to zrobić? Na ile poprawna była twoja wersja? Czy opuściłeś coś ważnego? Czy utknąłeś w jakimś miejscu, niezdolny do przypomnienia sobie, co było
dalej? Jeśli tak, to już wiesz, że powinieneś powtórnie prześledzić informację, tym razem bardziej szczegółowo. Możesz także uczyć się z kimś jeszcze, przedstawiając sobie nawzajem teorie i badania i sprawdzając, czy zawierają istotę rzeczy.
. Jeśli masz kłopoty z przypomnieniem sobie wyników ważnego badania, spróbuj wyrysować własną wersję wykresu z wynikami (możesz wykorzystać tę proponowaną przez nas, by wiedzieć, o co chodzi). Jeśli w danej teorii wprawiają cię w zakłopotanie różne jej elementy, spróbuj wyrysować własny diagram obrazujący, jak to działa. Prawdopodobnie stwierdzisz, iż zapamiętujesz wyniki badań znacznie lepiej, gdy mają one postać rysunku, a nie słów i że teoria staje się mniej zagmatwana, jeśli ją naszkicowałeś. Narysuj daną informację kilka razy, a pozostanie z tobą.
. Pamiętaj: im więcej pracujesz z danym materiałem, a więc piszesz o nim własnymi słowami, mówisz o nim, wyjaśniasz innym lub rysujesz jego prezentacje, tym lepiej go poznasz i zapamiętasz.
Na koniec, choć nie jest to bynajmniej mało ważne, zapamiętaj, iż prezentowany materiał zawiera wiele zabawnych elementów. Jeszcze nawet nie zacząłeś czytać tej książki, a my już wiemy, że ją polubisz. Szczególnie wtedy, gdy zobaczysz, jak wiele psychologia społeczna ma do powiedzenia o rzeczywistym, codziennym życiu. W miarę, jak przybywać ci będzie
wiedzy, zaczniesz obserwować wydarzenia ze swego życia innymi oczami, oczami psychologa społecznego i stosować tę wiedzę do analizy zachowań przyjaciół, znajomych i nieznajomych i - tak, tak - również swego zachowania. Kiedy czytasz gazetę czy czasopismo lub oglądasz ostatnie wiadomości, myśl o tym, co psychologia społeczna ma do powiedzenia na temat prezentowanych wydarzeń i zachowań; dojdziesz z pewnością do wniosku, iż twoje rozumienie codziennego życia jest bogatsze. Jeśli zauważysz w gazecie lub czasopiśmie artykuł, który twoim zdaniem jest szczególnie dobrym przykładem psychologii społecznej "w działaniu" - wyślij nam z dokładną informacją, gdzie to znalazłeś. Jeśli zdecydujemy wykorzystać go w kolejnej edycji naszego podręcznika, zamieścimy twoje nazwisko wśród naszych podziękowań.
Sądzimy, że zapewne za jakieś dziesięć lat nie będziesz pamiętał wszystkich faktów, teorii i nazwisk, których się teraz uczysz. Mamy co prawda nadzieję, iż chociaż niektóre z nich zapamiętasz. Jednak przede wszystkim zamierzamy cię wyposażyć na przyszłość w duży zasób ogólnych koncepcji psychologii społecznej. Jeśli otworzysz się na magię tej wiedzy,
będziemy uważali, że wzbogaciło to twój sposób patrzenia na świat i twój sposób życia.
|
